In mijn boek ‘Asbest doodt. Nog steeds, Of waarom er een asbestfonds moet komen’ heb ik vorig jaar november de ernst en de omvang van de asbesttragedie in ons land uiteengezet. In de afgelopen 50 jaar zijn er al ruim 17.000 mesothelioomslachtoffers gevallen. En de komende 3 decennia zullen er naar schatting nog 8 tot 10 duizend slachtoffers met asbestkanker bijkomen.

Deze asbestslachtoffers hebben recht op erkenning en schadevergoeding. Daarvoor wordt in 1998 op voorstel van het Comité Asbestslachtoffers (CAS) het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) in het leven geroepen. Het instituut gaat in 2000 van start. Al snel moet het CAS constateren dat de resultaten van het Instituut zwaar tegenvallen. Maar weinig slachtoffers krijgen de schadevergoeding waar ze recht op hebben. Uiteindelijk komen wij tot de slotsom dat de slachtoffers is bescherming moeten worden genomen. Dat kan alleen met een landelijk asbestfonds.

In mijn boek geef ik een uitgebreide uiteenzetting over het slecht functioneren van het IAS. De werkgevers - en de verzekeraars - stellen binnen het IAS alles in het werk om de asbestslachtoffers zo weinig mogelijk schadevergoeding te betalen. Daarin slagen de werkgevers steeds beter. De jaarverslagen van het IAS van de afgelopen jaren laten dat zien. Steeds minder slachtoffers krijgen schadevergoeding via de bemiddeling door het IAS.

Enkele cijfers.

Tussen 2016 en 2022 is het aantal mesothelioomslachtoffers onveranderd hoog. Tussen 543 en 600 per jaar. Vooral in de jaren 2020, 2021 en 2022 zijn de bemiddelings-resultaten van het IAS historisch laag, nl. 103, 96 en 98. Als we het aantal geslaagde bemiddelingen in 2021 leggen naast het aantal mesothelioomslachtoffers moeten we vaststellen dat slechts 16,5 % van de slachtoffers in dat jaar schadevergoeding krijgt. Alle andere slachtoffers in 2021 worden afgescheept met de tegemoetkoming van de overheid van € 21.847,-. Voor de werkgevers is dat natuurlijk een mooie opsteker.

In 2017 buigen het bestuur en de Raad van Toezicht van het IAS zich over het steeds slechtere bemiddelingsresultaat van het IAS. De daling van het resultaat tussen 2016 en 2017 met 13 procent (van 156 naar 121) noemt het bestuur ‘een dramatische duikeling.

Twee jaar later, in 2019, wordt het nog erger. Het resultaat blijft steken op 116. Het IAS-bestuur spreekt van ‘het laagste slagingspercentage in de geschiedenis van het IAS.’ Het bestuur constateert dat het steeds moeilijker wordt om na bemiddeling tot een schadevergoeding te komen.

In 2020 blijft het resultaat onveranderd slecht. Het bestuur van het IAS evalueert het resultaat en gaat opnieuw het gesprek aan met de uitvoerende organisatie BSA. Dat bedrijf is niet in staat om een verklaring te geven voor het slechte resultaat. Niettemin gaat het IAS gewoon verder met het inhuren van BSA.

Maar het kan erger.

Het is 24 april 2024 als het IAS-bestuur het jaarverslag over 2023 naar buiten brengt. Het IAS heeft over dat jaar 465 positieve adviezen gegeven aan de Sociale Verzekeringsbank, SVB, in het kader van de TAS-Regeling en de TNS-Regeling. Die tegemoetkomingen bedragen € 22.839,-. Dat betekent dat volgens het IAS en de SVB in dat jaar 465 mesothelioomslachtoffers zich tot het IAS hebben gewend voor schade-vergoeding.

Op 24 april 2024 meldt het IAS in haar persbericht over het Jaarverslag 2023 zonder enige schroom dat asbestslachtoffers ruim 12 miljoen hebben ontvangen via de tegemoetkoming van de overheid. En voorts: “Als de ziekte is veroorzaakt door het werk, bemiddelt het IAS tussen het slachtoffer en de werkgever of de verzekeraar voor een schadevergoeding die substantieel hoger is dan de financiële tegemoetkoming van de overheid. In 2023 ontvingen negentig (?) mensen een schadevergoeding waar een normbedrag van € 78.944,- voor geldt en die in specifieke gevallen hoger uitvalt.

In het jaarverslag 2023 staat dat er in 80 gevallen schadevergoeding is betaald. Dat getal van 80 betekent opnieuw een historisch dieptepunt voor het IAS.

Het kan dus nog steeds slechter. En dus is er reden om zo snel mogelijk tot een wettelijk asbestfonds te komen. Een mooie opdracht aan de wetgever.